Aristotle bắt đầu bằng việc mô tả vật chất, mà ông phân thành ba loại: cái hữu hình, nếu chia nhỏ thì thành cái suy tàn, thuộc về môn vật lý; và cái vĩnh cửu, thuộc về "môn khoa học khác". Ông nhấn mạnh rằng cái hữu hình có thể thay đổi và thay đổi theo tùy loại, bao gồm chất lượng và số lượng, tạo ra và phá hủy, tăng và giảm, biến đổi, và chuyển động. Thay đổi xảy ra khi một trạng thái nhất định trở thành một thứ gì đó trái ngược với nó: nghĩa là, những gì có tiềm năng tồn tại sẽ tồn tại thực sự. (Xem Tiềm năng và hiện thực.) Do đó, "một vật [trở thành hiện thực] một cách tình cờ từ cái không thực, [và] cũng như tất cả mọi thứ biến đổi từ cái hiện thực, thì có tiềm năng, nhưng không có thực." Cái làm thay đổi là động cơ, cái được thay đổi là vật chất, và cái mà nó trở thành là hình dạng.

Vật chất phải được tạo ra từ các nguyên tố khác nhau. Bằng chứng là có những vật hoàn toàn không giống nhau và vạn vật đều được cấu thành từ các nguyên tố. Vì các nguyên tố kết hợp với nhau để tạo thành các hợp chất, và bởi vì các vật chất này khác nhau nên phải các nguyên tố cũng phải khác nhau: nói cách khác, "b hoặc a không thể giống với ba".